| Film animowany |
| Istnieje kilka rodzajów filmu animowanego - najbardziej rozpowszechniona jest tzw. kreskówka, ale oprócz tego istnieją również techniki lalkowe, wycinankowe, 3D (komputerowe), oraz kolaże, czyli formy mieszane. Historia filmu animowanego rozpoczęła się wraz z wynalezieniem przez Niemca Oskara Messtera techniki poklatkowej. W roku 1897 sfilmował on rozkwitający i więdnący kwiat. W roku 1898, w nowojorskiej wytwórni Vitagraph Co. Albert E. Smith zastosował technikę Messtera i nakręcił pierwszy film animowany "The Humpty Dumpty Circus", używając figurek cyrkowców i zwierząt pożyczonych od swojej córki. Pierwszym filmem rysunkowym zapisanym ma taśmie filmowej, był: "Humorous Phases of Funny Faces" Jamesa Stuarta Blacktona (również z Vitagraph) z kwietnia 1906 roku. Autor w trzyminutowym filmiku pokazał kilka prostych scenek: psa skaczącego przez obręcz, mężczyznę palącego cygaro i puszczającego kłęby dymu na przewracającą oczami kobietę. Dwa lata później Francuz Emile Cohl nakręcił dwuminutowy film "Fantasmagorie" - była to pierwsza kreskówka fabularna. W roku 1910 Polak, Władysław Starewicz nakręcił w Kownie "Piękną Lukanidę" - film lalkowy, którego premiera miała miejsce dwa lata później. 12 czerwca 1913 roku oficjalnie pokazano pierwszy film rysunkowy. Fabuła była prosta: pies jadł kiełbasę tak długo, aż pękł. W latach 20-tych XX wieku, film animowany był wykorzystywany przez sztukę awangardową. Przykładem może być Salvador Dali - autor fabularnego Psa andaluzyjskiego. Jednym z bardziej popularnych "aktorów" filmów kreskowych jest Myszka Miki. Prawdziwym jej twórcą jest - nie jak sądzisz - Walt Disney, lecz jego wspólnik Ub (Ubbe) Iwerks. Nieśmiertelna postać najsłynniejszego bohatera kreskówek została naszkicowana po raz pierwszy w lutym 1928 roku - pierwszym filmem z tym sympatycznym gryzoniem był film "Plane Crazy". Oficjalne narodziny Myszki Miki odbyły się 20 września 1928 - pokazano wówczas kreskówkę pt. "Willi z parowca", jego premiera miała miejsce 18 listopada 1928 - pierwszy wielki sukces Disneya i pierwszy film rysunkowy z głosem. Walt Disney pisał scenariusze filmów z Mikim i przez siedem lat podkładał jego głos. Zorganizował w Hollywood całą wytwórnię produkującą filmy rysunkowe. Jego studio doprowadziło do wzrostu popularności filmów animowanych, które na stałe weszły do kultury masowej. Oprócz znakomitych pełnometrażowych filmów kinowych, produkował krótkometrażowe serie z Myszką Miki, Kaczorem Donaldem który pojawił sie po raz pierwszy w roku 1934, psem Pluto, Goofym itp. Pierwszy animowany film pełnometrażowy pojawił się na ekranach w 1938 roku. Trzy lata pracy i 2 miliony rysunków dało w efekcie film "Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków" Walta Disneya. Pod koniec lat 30 konkurentem Disneya stało się studio animacji wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer gdzie powstało wiele nowych kreskówek. W roku 1940 William Hanna i Joseph Barbera wykreowali nowych bohaterów - Toma i Jerry'ego. W sumie w trakcie trzydziestu lat, powstało 161 odcinków przygód kota i myszy - aż siedem z nich zostało nagrodzonych najbardziej prestiżową nagrodą - Oscarem. Założona przez obu w 1957 roku wytwórnia Hanna-Barbera wyprodukowała wiele słynnych kreskówek telewizyjnych - z psem Huckleberry, misiem Yogi, myszami Pixie i Dixie i kotem Panem Jinksem, Flintstonami, Jetsonami, Scooby Doo itd. Później (na przełomie XX i XXI wieku) powstało jeszcze sześć pełnometrażowych filmów z Tomem i Jerrym - niestety, już bez udziału obu twórców tych sympatycznych postaci. Trzeba w tym miejscu wspomnieć o ojeszcze jednej "fabryce" kreskówek - wytwórni Warner Bros Animation otwartej w 1933 roku. Dzięki niej poznaliśmy takich bohaterów jak Królik Bugs, Kaczor Daffy, Kot Sylwester i Tweety czy Kojot Geniusz i Struś Pędziwiatr. Oddział został zamknięty na 10 lat w roku 1969. Od powtórnego otwarcia działa do dziś. Technika komputerowa zawitała również w filmie animowanym, i sprawiła, że pojawiły się przed nim nowe możliwości. Pierwszym z filmów pełnometrażowych, stworzonym w całości przez wytwórnię Pixar przy użyciu komputera, był "Toy Story" z roku 1996. W roku 2001 pojawił się fantastyczny film "Shrek" z wytwórni Dreamworks, a po nim następne, które dzięki możliwościom jakie daje animacja komputerowa osiągały sukcesy niejednokrotnie większe od filmów kręconych z żywymi aktorami. I tak "Shrek 2" przyniósł 930 milionów dolarów zysku, "Gdzie jest Nemo" - 870 mln dolarów, a "Król Lew" - 780 mln dolarów. W Polsce historia filmu animowanego datuje się od roku 1947, kiedy to w Studiu Fimów Kukiełkowych (później Se-Ma-For) Zenon Wasilewski nakręcił film "Za króla Krakusa". Równolegle powstało Studio Filmów Rysunkowych w Katowicach, które później zostało przeniesione do Bielska-Białej. Tam właśnie zrealizowano w roku 1963 pierwszy film o przygodach Bolka i Lolka - w sumie zrealizowano ponad dwieście filmów z tymi sympatycznymi postaciami. Po nich pojawili się inni: Miś Colargol, kot filemon, zaczarowany ołówek, oraz najsłynniejszy chyba (zna go z miliard osób na całym świecie) - Miś Uszatek. W roku 2007 firma Se-Ma-For, otrzymała Oscara za realizację filmu lalkowego "Piotruś i wilk". Niestety produkcje filmów tego typu sa niezwykle kosztowne - od 20 do 50 tysięcy złotych za jedną minutę, stąd zapewne tam mało fimów realizowanych przez rodzimą produkcję. |