| Konfucjanizm - opis i historia |
| Konfucjanizm jest raczej systemem filozoficzno-religijnym, a nie religią samą w sobie. Został zapoczątkowany w V wieku p.n.e. przez Konfucjusza w Chinach. Konfucjanizm uważa, iż osiągnięcie pokoju na ziemi oraz zbudowanie idealnego społeczeństwa jest możliwe poprzez przestrzeganie panującej hierarchii społecznej oraz kultywowanie tradycji, czystości, ładu i porządku. Podstawą w konfucjanizmie jest rodzina, która może być także rozumiana jako państwo, a władca jako ojciec ludu. Sam Konfucjusza stronił od religii, a pojęcie niebo wywodzi się ze starożytnych wierzeń chińskich. Miał być to bezosobowy byt "dobrych" przodków, którzy składają propozycje określonej organizacji ludzkości i świata (tao, droga). Propozycja ta jest niezmienna i nazywana jest Porządkiem Niebiańskim - rodzajem idealnego planu dla świata. Jego osiągnięcie zależy od woli i działań ludzi, aktualnie żyjących. Każdy dobry czyn przybliża do spełnienia tego porządku, a czyn zły oddala. Poprzez wprowadzenie Niebiańskiego Porządku zostanie osiągnięty Niebiański Spokój. Nastąpi zanik chaosu, a między stworzeniami zaistnieje stan idealnej harmonii, szczęście dla każdego człowieka. Człowiek jest w stanie rozpoznać plan niebo przez zgłębianie wiedzy. Aby ją posiąść należy żyć według doktryny Złotego Środka (zawarta w księdze ?Doktryna Środka", której autorstwo tradycja przypisywała Zi Si). Doktryna ta mówi, iż człowiek powinien być spokojny oraz zrównoważony, a jego życie zharmonizowane. Bardzo ważne jest studiowanie przeszłości, ponieważ jak głosił Konfucjusz Niebiański Spokój został już osiągnięty. Aby spełnić Niebiański Porządek należy posiadać silną wolę i spełniać swoją rolę w społeczeństwie. Każdy człowiek powinien znać swoje miejsce w hierarchii społecznej. Na czele państwa stoi władca, która posiada władzę absolutną. Jako, iż społeczeństwo traktowane jest jak rodzina, władca traktowany jest jako ojciec. Konfucjusz podzielił ludzi na szlachetnych (jünzi) i prostaków (xiaoren). Ci pierwsi są wzorem do naśladowania, są to ludzie cnotliwi, "urodzeni" do sprawowania urzędniczych stanowisk. Drudzy zaś posiadają wszystkie cechy negatywne, lecz mogą stać się szlachetnymi poprzez edukację. W hierarchii społecznej są trzy rodzaje więzi międzyludzkich: zwierzchność, podległość i równość. Konfucjanizm zakłada, iż społeczeństwo powinno opierać się na pięciu związkach zależności i wzajemnych zobowiązaniach: 1. Dobroć księcia - lojalność poddanego - lojalność i obowiązek 2. Miłość ojca - przywiązanie syna - miłość i posłuszeństwo 3. Życzliwość starszych - szacunek młodszych - starszeństwo i stanowienia wzorca dla młodszego 4. Sprawiedliwość męża - posłuszeństwo kobiety - zobowiązanie i podporządkowanie 5. Wierność przyjaciela - wzajemność przyjaciela - zaufanie. Aby postępować zgodnie z Niebiańskim Porządkiem, należy posiadać silną wolę, która jest cnotą konfucjańską. Nie jest to cecha charakteru, a jedynie określony cel. Konfucjanizm zakłada pięć cnót, które regulują wyżej wymienione relacje, stanowiąc prawo moralne: Ren - humanitarność, "stawanie się osobą" Yi - powinność Li - obyczajność Zhi - wiedza Xin - wierność, "człowiek dotrzymujący słowa". |