Grupa: Administrator 
Posty: 329 #89285
Od: 2008-2-14
| Monetę i ważącą pół tony ołowianą bryłę z I połowy XIV wieku znaleźli archeolodzy prowadzący wykopaliska na Rynku Głównym w Krakowie. Na bryle widnieje pieczęć Łokietka i oficjalna waga – 11 cetnarów (1 cetnar to około 50 kilogramów). Wykopaliska trwają od sierpnia ubiegłego roku.
„Surowiec pochodzi z kopalni w Olkuszu. Tu, na rynku, na tzw. Wielkiej Wadze, ołowiana bryła została zważona i w takiej formie przygotowana do transportu. Trudno powiedzieć, dlaczego pozostała na rynku. Przypuszczalnie ukryto ją podczas buntu wójta Alberta (bunt wzniecony w latach 1311-1312 przez niemiecki patrycjat Krakowa przeciwko Łokietkowi, na którego czele stanął wójt Krakowa, Albert - PAP) i dlatego przetrwała do naszych czasów” – tłumaczy kierownik badań, dr Cezary Buśko z wrocławskiej Pracowni Archeologiczno-Architektonicznej Niegoda.
Naukowiec mówi, że podobnym znaleziskiem mogą pochwalić się w Rosji. Fragmenty ołowianej bryły o wadze ok. 150 kg datowanej na średniowiecze odkryto w Nowogrodzie.
Podczas wykopalisk na rynku archeolodzy znaleźli również duże ilości biżuterii, m.in. pierścionki, okucia pasów oraz monety. „Szczególnie cenny jest denar ze świętym Stanisławem wybity przez Władysława Łokietka. W Polsce znaleziono dotychczas 5 egzemplarzy tej monety” – zaznacza badacz.
Monety to jedno z najbardziej poszukiwanych źródeł archeologicznych. Nie tylko ładnie prezentują się w muzealnych kolekcjach, ale są nieocenionym datownikiem. Znalezione w danej warstwie ziemi mogą być od niej tylko starsze, a więc jeśli moneta jest np. z 1320 roku, to warstwa jest z 1320 roku lub prawdopodobnie późniejsza.
DO ODKRYCIA ZOSTAŁ CZWARTY BUDYNEK SUKIENNIC
Atrakcją krakowskich wykopalisk są zachowane zabytki pochodzenia organicznego. Zwykle takie przedmioty nie zachowują się na stanowiskach archeologicznych. „Odkryliśmy drewno, tkaniny i skóry, w tym buty w świetnym stanie” – mówi dr Buśko. Przetrwały setki lat w warstwie zwanej mierzwą. „To warstwa mocno zbitej próchnicy, gdzie nie docierał tlen. Takie środowisko zakonserwowało zabytki” – dodaje.
Niezwykle istotnym odkryciem jest odsłonięcie pozostałości trzeciego budynku XIII-wiecznych Sukiennic. „Do tej pory znane były tylko dwa, a wydaje się, że pierwotnie (zgodnie z zasadą obowiązującą w lokacyjnych miastach śląskich, na wzór których lokowano Kraków) były cztery takie obiekty” – podejrzewa naukowiec.
CZEKAJĄC NA DECYZJĘ KONSERWATORA
Dotychczas badacze odsłonili m.in. dwie wagi, Małą i Dużą, fundamenty zburzonych w XIX wieku kramów kupieckich oraz wczesnośredniowieczne cmentarzysko, najprawdopodobniej obejmujące swym zasięgiem całą powierzchnię obecnego rynku. Mimo mrozu, badania trwają.
Kierownikowi prac marzy się poszerzenie wykopów. „Chcemy przebadać jak największa powierzchnię odkrytego cmentarzyska, a także odkrytą architekturę” – mówi dr Buśko. Czy wykopaliska zakończa się planowo, czyli do marca, czy też swoim zasięgiem obejmą dalsze partie rynku, zadecyduje wojewódzki konserwator zabytków. Werdykt ma zapaść wkrótce.
BADANIA INTERDYSCYPLINARNE
W badaniach oprócz archeologów biorą udział także inni specjaliści. Przed podjęciem wykopalisk wykonano badania georadarowe i elektrooporowe pozwalające na określenie lokalizacji ukrytych pod ziemią obiektów murowanych. Historycy opracowują źródła pisane dotyczące rynku, antropolodzy określą wiek, płeć, choroby, a także dietę pochowanych na cmentarzysku osób. Zrekonstruowane zostanie przez zoologów, botaników i palinologów także środowisko przyrodnicze, w jakim żyli dawni mieszkańcy. „Określone także zostanie pochodzenie i rodzaj odkrywanych tkanin, a metalurdzy zidentyfikują skład chemiczny zabytków wykonanych z metali nieżelaznych. Z kolei datowania poszczególnych warstw uściślone zostaną w efekcie analiz dendrochronologicznych, zaś reliktów zabudowy murowanej dzięki metodzie termoluminescencji oraz radiowęglowej – uzupełnia doktor.
SKANSEN POD RYNKIEM
Jaki będzie dalszy los zabytków i odsłoniętych założeń? To, co wydobyto podczas prac archeologicznych, zostanie przekazane do Muzeum Historycznego w Krakowie. „Lecz, co stanie się z zabytkami nieruchomymi, na razie nie wiadomo” – mówi dr Buśko. Albo teren zostanie zasypany, albo powstanie tu rezerwat archeologiczny. „Marzy mi się układ korytarzy i zabudowań znajdujących się pod Rynkiem Głównym, dostępny dla zwiedzających” – podsumowuje badacz.
źródło:int |
