Grupa: Administrator 
Posty: 2686 #107446
Od: 2008-2-14
| Konserwatorzy znaleźli sposób na grzyby niszczące malowidła pochodzące sprzed 15 tys. lat, znajdujące się w słynnej francuskiej grocie Lascaux. Dwa lata temu na ścianach prastarej galerii, nazywanej paleolitycznym Luwrem, pojawiły się czarne plamy. Niektóre z nich na samych malowidłach.
Dla konserwatorów tej niezwykłej jaskini była to klęska, ponieważ wcześniej już dwa razy stoczyli heroiczny bój o uratowanie zabytkowej groty. Teraz po raz kolejny ogłosili zwycięstwo, ponieważ z jedenastu grzybowych plam pozostały już tylko dwie.
Poprzednią batalię stoczono w 2001 roku, gdy wojowano z „białymi plamami”, czyli pleśnią z gatunku Fusarium Solani. O pomoc zwrócono się wówczas do specjalistów ze sławnego paryskiego Laboratoire de Recherche des Monuments Historiques. Po dwóch latach międzynarodowy komitet naukowy, sprawujący pieczę nad najstarszą galerią sztuki na świecie, stwierdził, że stan jaskini jest dobry i stabilny, a niebezpieczeństwo zostało zażegnane.
Niespodziewany nawrót
Niebezpieczeństwo ze strony białych plam – tak, ale nie plam czarnych. Pojawiły się niczym przysłowiowy diabeł z pudełka. Jesienią ubiegłego roku eksperci otrzymali wyniki analizy biochemicznej tych plam („Rz” informowała o tym obszernie). Skład plam okazał się ogromnie złożony, ale dominującym elementem były mikroskopijne grzyby Ulocladium. Ich kolonie rozwijały się w jaskini – jak stwierdzili specjaliści – na skutek zaburzenia mikroklimatu i ekosystemu. Było to tym większym zaskoczeniem dla badaczy, że w 1963 roku grota została zamknięta dla zwiedzających. Od tamtej pory wstępu do niej nie mają nawet archeolodzy, a tylko nieliczni badacze epoki kamienia (jednego dnia może w niej przebywać najwyżej pięć osób). Taki krok był niezbędny, gdyż po zainstalowaniu oświetlenia elektrycznego jaskinia stała się bardzo uczęszczanym obiektem turystycznym, dziennie wchodziło do niej 2000 turystów. Wydychali oni 50 kg pary wodnej i 2500 litrów dwutlenku węgla. Razem z podwyższoną temperaturą stwarzało to idealne warunki do bujnego rozwoju rozmaitych mikroorganizmów. Po zamknięciu jaskini (dla turystów zbudowano obok wierną kopię jaskini wraz z malowidłami) konserwatorzy uznali walkę za wygraną – tak im się przynajmniej wtedy wydawało.Niestety, historia powtórzyła się po raz trzeci.
Tylko trzy osoby
Ta ostatnia batalia była prowadzona wyjątkowo rygorystycznie. W całej jaskini rozpylona została specjalna substancja chemiczna – isothiazolinon. Zastosowano ją z powodzeniem w Kambodży w świątyniach świętego miasta Angkor, a także w kilku kościołach romańskich Rzymu. Dokonywała tego trójka konserwatorów, nikt inny nie miał wstępu do „paleolitycznego Luwru”. Po zakończeniu tej operacji – 8, 9 i 10 stycznia 2008 roku – miejsca dotknięte czarnymi plamami otrzymały dodatkowo zastrzyki z preparatu grzybobójczego isothiazolinon. Po czym jaskinia została zamknięta na trzy miesiące. Jedynie raz w tygodniku trójka konserwatorów przeprowadzała kontrolę warunków mikroklimatycznych i mikrobiologicznych w Lascaux.
A teraz kontrolę całej operacji przeprowadzili eksperci powołani przez międzynarodowy komitet naukowy sprawujący opieką nad grotą. Stwierdzili, że w dziewięciu miejscach czarne plamy zniknęły, pozostały jeszcze w dwóch, ale widać, że również się cofają. Ściany odzyskały pierwotny wygląd.
Prof. Marc Gauthier, przewodniczący międzynarodowego komitetu naukowego opiekującego się Lascaux, wyraził opinię członków tego komitetu o przyczynach ponownego pojawienia się grzybów: – Tym razem powodem jest ocieplenie klimatyczne, a nie czynnik ludzki. Ocieplenie naruszyło wewnętrzną równowagę w grocie, jej mikroklimat został zaburzony, średnia temperatura wzrosła w niej o około 0,9 st. C od roku 1981.
Pędzel z mchu
Lascaux jest jaskinią krasową w Akwitanii, w południowo-zachodniej Francji. Odkryli ją przypadkowo czterej chłopcy w 1940 roku (wydobywali psa zaklinowanego w szczelinie). Korytarze długości 150 metrów pokrywają dzieła sztuki sprzed 15 000 – 13 000 lat, około 150 naskalnych malowideł i 15 000 rytów. Przedstawiają one w ogromnej większości duże zwierzęta roślinożerne – jelenie, byki, żubry, konie. Artyści używali farb sporządzanych z naturalnych barwników: czerń z węgla drzewnego, a czerwień i żółć z ochry, czyli tlenku żelaza. Farby nakładali palcami, pędzlami z włosia i mchu oraz prymitywnymi aerografami z wydrążonych kości (farba wydmuchiwana ustami).
Źródło : Rzeczpospolita |
