Grupa: Administrator 
Posty: 2686 #122951
Od: 2008-2-14
| Niezwykłego odkrycia dokonała przypadkowo ekipa budowlana podczas przebudowy zabytkowej papierni w Dusznikach-Zdroju. Pod klatką schodową i pod podłogą strychu robotnicy natrafili na dużą liczbę kości
Ponieważ odkrycia dokonano w placówce naukowej – Muzeum Papiernictwa – kości szybko znalazły się pod okiem badaczy. Okazało się, że nie są to szczątki ludzkie, lecz zwierzęce. Udało się również szybko ustalić, że skupisko kości nie jest pozostałością po lokalnym cmentarzysku zwierząt domowych, lecz dowodem na to, jaką technologię produkcji papieru stosowano przed wiekami. Jest to pierwsze tego rodzaju odkrycie w Polsce.
Siedzibą Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju jest zabytkowy młyn papierniczy. Wzniesiono go w latach 1604 – 1605. Ze względu na walory architektoniczne i przeszłość jest to jeden z najcenniejszych zabytków techniki w Polsce. Dokonane odkrycie sprawiło, że walory zabytkowe budynku jeszcze wzrosły. Wyjaśnia to dr Maciej Szymczyk, historyk, dyrektor muzeum: – W europejskich młynach papierniczych podstawowym surowcem włóknistym, począwszy od średniowiecza do XX wieku, były lniane i konopne szmaty. Surowiec rozwłókniano na masę papierniczą w stępach poruszanych kołem wodnym (stąd do papierni przylgnęła nazwa „młyn”). Masą zaczerpywano na sita, formując w ten sposób arkusze. Te jednak po wysuszeniu nie nadawały się do pisania, ponieważ za bardzo wchłaniały wilgoć, podobnie jak bibuła czy papier higieniczny. Aby usunąć ten mankament, wysuszony papier zamaczano w rzadkim roztworze kleju, a następnie ponownie suszono. Dopiero ten zabieg „zaklejania” sprawiał, że papier nie wchłaniał zbyt wiele wilgoci i uzyskiwał odpowiednią sztywność. Dzięki temu podczas pisania atrament nie wnikał w strukturę papieru i nie powodował powstawania kleksów. A klej w papierniach uzyskiwano właśnie z kości, skór, pysków i racic zwierzęcych. Wiedzieliśmy o tym ze starych dokumentów, a teraz mamy tego namacalny, materialny dowód – mówi dr Maciej Szymczyk.
Wygotowane kości, z których już uzyskano klej, wrzucano nawet pod fundamenty. Oprócz kości przerobionych, w zabytkowym budynku, pod podłogą strychu, przetrwały zmumifikowane racice jagnięcia. Prawdopodobnie przeniosły je tam przed wiekami kuny. Suche powietrze sprawiło, że racice zachowały się w doskonałym stanie.
Papier wynaleziono w Chinach około 100 roku. W VIII wieku technologię jego produkcji przejęli od Chińczyków Arabowie. W XII stuleciu trafiła do Europy, gdzie pierwsza manufaktura powstała we Francji w 1189 roku. W Polsce pierwszą papiernię uruchomiono w Gdańsku w 1473 roku. W okresie odrodzenia na naszych ziemiach czynnych było 40 papierni. Na karcie pochodzącej z jednej z nich Wacław Potocki (1625 – 1696) napisał:
„Próżna ufność w marmurze,
próżna i w żelezie,
to trwa do skonu świata,
co na papier wlezie”.
W dusznickim muzeum do dziś działa czerpalnia papieru. Można tam zobaczyć cały proces produkcji, a nawet zaczerpnąć własną kartę. Tyle że arkuszy nie trzeba już kąpać w roztworze kleju z kości, teraz stosowane są kleje polimerowo-żywiczne.
Źródło : Rzeczpospolita |
